Nola hazi positiboki - Ahora

• Gurutze Gorriaren proiektu batek haurren ongizateari laguntzen dio, gizarte-egoera ahulean dauden familiei lagunduz eta lagunduz, ahaidetasun arduratsu eta errespetuzkoaren erabileran. Horretarako, gurasoen gaitasunak lantzen dira banakako orientazioaren eta esku-hartze psikohezitzaileko tailerren bidez, eta haurrei eta nerabeei laguntzen zaie, hainbat jardueraren bidez.

Ahaidetasun arduratsua eta errespetuzkoa izatea. Premisa hori lortzea erraza dirudi, baina ez da beti hala izaten, bereziki gizarte-egoera ahulean dauden familientzat. Gurutze Gorriaren ‘Hazkuntza positiboan’ proiektuak 6 eta 17 urte bitarteko haur edo nerabeak zaindu, hazi eta hezteko zereginetan testuinguru horietan dauden familiei laguntzen die. Helburua, gainera, ongizatea eta garapen integrala lortzen laguntzea da.

Izan ere, familiek ez dakite beti nola erabili ahaidetasun arduratsua eta errespetuzkoa. “Banakako eta taldeko saioen bidez, erreferentzia-figuren (komunikazioa, afektua, arauak, erantzunkidetasuna…) guraso-gaitasunak indartzen edo hobetzen saiatzen gara”, jartzen du adibide gisa Carmen San Martinek, Gurutze Gorriaren Zailtasun Sozialeko Haurren Programako teknikariak. Talde-espazio horiek aukera ematen diete familiei beren hazkuntza-moduei buruz pentsatzeko, hausnartzeko eta partekatzeko, eta haurren eta nerabeen hazkuntza, zainketa eta hezkuntza hobetzeko estrategiak garatzeko.

Familien artean ere ehuntzen dira sareak. “Gurasoentzat, gurasoentzat edo psikohezkuntzan esku hartzeko tailerretan parte hartzen duten erreferentzia helduetako beste pertsona batzuentzat onuragarria da, askok ez baitute familiaren edo gizartearen laguntzarik hazteko, eta proiektuan sartu ondoren, beste familia batzuekin laguntza-sareak eraikitzen dituzte”, adierazi du San Martinek. Profila heterogeneoa da eta honako hauek osatzen dute: guraso bakarreko familiak, migrazio-prozesuetan murgildutako familiak, guraso-lanak egiten dituzten aiton-amonak, eta zailtasun ekonomikoak eta gabezia materialak dituzten familiak.

Hazteko gaitasunak indartzeaz gain, haurrak eskolaz kanpoko orduetan edo oporraldietan sartzen dira tailerretara, ludoteketara edo aisialdiko jardueretara. Proiektua Espainiako 34 probintziatan egiten da, eta oinarrizko beharrak (ekonomikoak, materialak, etab.) betetzen dituzten zerbitzuak ere eskaintzen ditu. Hala eta guztiz ere, San Martinek proiektuan parte hartu ondoren familiek sentitzen duten “ahalduntzea” nabarmentzen du, eta nola indartzen diren beren gaitasunak hazkuntza positiboari aurre egiteko.

Jacquelin Soto eta Ruth Jordán proiektuan parte hartzen duten bi ama dira, Móstolesen (Madrilgo Erkidegoa) Gurutze Gorriaren asanbladan. Jacquelin-ek nabarmendu du pandemiak eraman zuela Erakundearen egoitzara laguntza bila. Seme-alabei dagokienez, pozik daude proiektuan parte hartzearekin. “Etortzen diren bakoitzean oso pozik daude, beti etorri nahi dute. Gurutze Gorrian ulertzen jakin didate”, zehaztu du.

Ruth, bestalde, senarragandik banandu zen, eta, horren ondorioz, ikusi zuen ez zuela laguntzarik. “Hemen, nolanahi ere, lagundu didate: psikologikoki, ekonomikoki… niri eta haurrei. Ez dago hainbeste eskertzeko hitzik”, dio.

Ahaidetasun positiboaren printzipioak

“Hazkuntza positiboan” proiektuaren prozesuak eta jarduerak definitzen dituen esparrua “ahaidetasun positiboa” da, eta honela definitzen da: “Gurasoen portaera, bere gaitasunak zaindu, garatu, garatu, ez da bortitza, eta aintzatespena eta orientazioa eskaintzen ditu, haurraren garapen osoa ahalbidetzen duten mugak ezartzen dituena”.

Ahaidetasun positibo hori gauzatzeko, haren printzipioak eta nola gauzatu daitezkeen jakin behar da:

• Hitzen, laztanen eta musuen bidez lotura beroak eta afektiboak sortzea, haurrak eta nerabeak onartuago, seguruago eta maitatuago senti daitezen.
• Errutina eta ohitura osasungarrien bidez egituratutako ingurunea ezartzea, haurrak eta nerabeak eguneroko bizitzan gidatu eta lasai egon daitezen.
• Norberaren erritmoak errespetatuz ikastea bultzatu eta laguntzea, gaitasunak sustatuz eta lorpenak eta aurrerapenak hautemanez, autoestimua hobetzeko.
• Haien balioa ezagutzea, beren munduarekiko interesa erakustea eta beren sentimenduak, iritziak eta kezkak kontuan hartzea, inplikazio handiagoa egon dadin.
• Beren duintasuna eta osotasuna errespetatzea, neurri egokien eta komunikazio onaren bidez gatazkak konpontzeko modu positiboak erabiliz (inoiz ez indarkeriaren edo zigor fisiko edo psikologikoaren bidez).
• Haur edo nerabe bakoitzaren eboluzio-etapa eta heldutasunarekin bat datozen muga eta arau erraz eta argiak ezartzea, bere beharretara egokituz.

Kontuan hartu behar da, halaber, ahaidetasun positiboa oso lotuta dagoela hiru faktorerekin: familiaren ingurune psikosoziala; haur edo nerabe bakoitzaren behar eta ezaugarri bakarrak; eta gurasoen gaitasunak eta gaitasunak.