Genero-indarkeriatik bizirik atera den pertsonetako bat da Ana. Haren historia askoren artean dago. Denak garrantzitsuak. Banantzea erabaki zuenean, alabek 2 urte eta 9 hilabete zituzten, hurrenez hurren. Orain, 11 eta 10 urte bete dituzte biek. Bere bizitzako motorra izaten jarraitzen dute: “Garrantzitsuena, haiengatik jaikitzen naiz”, dio Ana emocionadok.

Genero-indarkeria indarkeria-mota bat da, eta 2022an 38 emakume hil dira. 2003az geroztik dauden zifrak kontuan hartuz gero, egoera konplexuagoa da: 1.171 da, Berdintasun Ministerioaren informazioaren arabera. Azaroaren 25ean, Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Egunean, genero-indarkeria sentsibilizatzea eta hautematea izango da helburu nagusia. Urtero. Beste behin ere.

Gurutze Gorrian "Zailtasun sozialean dauden emakumeak" programa egiten da, eta hainbat ekimen biltzen ditu. Hala, emakumeei eta haien seme-alabei eragiten dieten zailtasun sozialeko egoerak hobetzen laguntzen du (batez ere, indarkeria, tratu- eta diskriminazio-mota desberdinek eragindakoak); emakumeen autonomia eta ahalduntzea sustatzen duten neurriak garatzen ditu; gizarte-arazoak dituzten emakumeei laguntza integrala ematen die; indarkeriaren eta zaurgarritasunaren eragina murrizten laguntzen du familian; aldi baterako harrerarako espazioak ematen ditu; edo beste ekintza batzuk gauzatzen ditu, genero-indarkeriaren eta genero-lankidetzaren aurka.

‘Ahotsa altxatzen’ barrutik

Anaren alabak ‘Alzando la voz’ proiektuaren parte dira. Gurutze Gorriko haur eta gazteek parte hartzeko proiektua da, eta bertan, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen haur eta nerabeak dira erdigunea. “Pixkanaka, bizi izandako egoera traumatikoak gainditzea nahi dugu, eta helduen bizitzari aurre egin ahal izatea, eskubideak dituztela eta eskubide horiek errespetatu behar direla jakinda”, azaldu du Maite Gutierrezek, Gurutze Gorriaren Zailtasun Sozialeko Haurren Programako teknikariak, eta proiektuaren koordinatzaileetako batek.

Talde-tailerren bidez, “Alzando la voz” saioak haur eta gazteekin lan egiten du, haurren eskubideen esparruan. Sentimenduak adierazten dira (ametsak, pozak, beldurrak eta tristurak), bizi izan diren egoerez eta haien eskubide urratuez jabetzeko, benetako gizarte-eragile bihurtzeko eta administrazio publikoek eta gizarte-erakundeek ematen dieten erantzun instituzionala hobetzeko. Era berean, arreta jasotzen duten haurren eta haien amen arteko lotura indartu nahi da, eta haurrei beren eskubideez jabetzeko tresnak eman.

Haur eta gazteekin lan egiten du haurren eskubideen esparruan

“Nahiko osatua da”, dio Anak, “batez ere interesgarria iruditzen zait dena errespetutik planteatzea”. Gainera, antzeko egoerak bizi izan dituzten beste haur batzuekin topo egiteak lagundu egiten du haien egoera normalizatzen eta, nolabait, onartzen. “Nire alabak ez dira hain leialak. Eskolako lagunekin, parkean, kostatu egiten zaie gauza batzuei buruz hitz egitea, ulertzen ez dituztelako. Zaila da azaltzea aita bat duzula, baina ez duzu harekin harremanik”, erantsi du.

“Egonean egotea eta esperientziak partekatzea, eta gero ikustea gurasoei beren burua zaintzen ere lagun diezaieketela”, dio Maite Gutiérrezek. Joan den irailean egin zen “Alzando la voz”-ren Estatuko II. Topaketa, non emakumeek eta seme-alabek parte hartu zuten. Emozioen, autozainketaren eta entzute pertsonalaren inguruko lan-espazioak antolatu ziren, bai eta aisialdi partekaturako guneak eta naturan zehar ibilbideak ere.

Halaber, proiektuaren esparruan, lurralde mailako topaketak eta jarduerak antolatzen dira. Horietan taldeko jarduerak sartzen dira haurrentzat, baina baita amekin batera egiten diren uneak ere, hala nola txangoak edo aisialdiko jarduerak.

Begirada desbideratzea ez da aukera bat

‘Ez desbideratu begirada, indarkeria ez da zalantzan jartzen’ da Gazteen Gurutze Gorriaren kanpainaren lema, eta erakunde osoak bat egin du, azaroaren 25a ospatzeko. Kanpaina hau indarkeria matxistaren existentzia ikusarazten jarraitzeko beharretik sortu da, batez ere 15 eta 29 urte bitarteko gizon gazteen artean, eta horien artean ez dela existitzen sinesteak gora egin du. Indarkeria hori, kalte fisikoa ez ezik, psikologikoa edo ekonomikoa ere izan daiteke, indarkeria mota leunago eta normalizatuen bidez, baina era berean larriak.

FAD Juventud Fundazioko Gazteria eta Genero Barometroak 2021. urtearen amaieran aurkeztutako azterlan baten arabera, 2019az geroztik nabarmen hazi da genero-indarkeriarik ez dagoela dioten mutil gazteen ehunekoa, eta, beraz, gai horretaz kontzientziatzea bereziki beharrezkoa da une honetan. Hain zuzen, genero-indarkerian eragiten duen faktore nagusietako bat hezkuntza-falta da. “Datu horiek bultzatzen gaituzte genero-berdintasunaren arloan sentsibilizazio-kanpainak eginez borrokatzen jarraitzera eta hezkuntza tresna nagusi gisa erabiltzera, gazteek indarkeria matxista existitzen dela eta gure betebeharra betiko desagerraraztea dela ahaztu ez dezaten”, ondorioztatu dute GGKtik.