Nilofar Bayat: ”Erronkak bikoitzak dira emakumeentzat, baina mundu guztia asko sufritzen ari da Afganistanen” - Ahora
Eduki publikatzailea
Nilofar Bayatez hitz egitea borrokaz eta gainditzeaz hitz egitea da. Afganistango gurpil-aulkiko saskibaloi selekzioko kapitaina, talibanek herrialdearen kontrola hartu zutenean, 2021eko abuztuan, ihes egin behar izan zuen. Antonio Pampliega fotokazetari espainiarraren laguntzarekin, Espainiara iritsi zen, non Bibaideak Bilbao BSR klub paralinpikoak ateak ireki zizkion eta lanpostu bat eskaini zion. Gaur egun, Nilofar Bayat talde misto bateko lehen jokalari afganiarra da, eta Bilbon bizi da bere senarrarekin batera.
Kabuldik Bilbora, nolakoa izan zen Espainiara etortzeko prozesua?
Espainiara iristea oso zaila izan zen, talibanek herrialdearen kontrola hartu eta bi egunera utzi bainuen Afganistan. Bi egun eta bi gau eman nituen Kabulgo aireportuan. Gero Madrilera joan nintzen eta hurrengo egunean Bilbora etorri nintzen. Bidean erronka ugari izan ziren. Aireportuan sartzen saiatzen ari nintzela, ekipajea galdu nuen: ikastetxeko ziurtagiriak, unibertsitatea, neukan guztia. Eta nire senarra ere bai. Ezer gabe etorri gara.
Baina talibanak ez zeuden nire edo nire senarraren kontra bakarrik, baizik eta aireportuaren aurrean zegoen jende guztiaren kontra. Gogoan dut jende guztia oso beldurtuta zegoela. Talibanek airera tiro egiten zuten. Oso gaizki pasatu nuen aireportuan egon nintzen denboran, bi egun horietan eta bi gau horietan.
Uda zen eta bero handia egiten zuen. Lurrean geunden denbora guztian. Gauez, ez zegoen lo egiteko lekurik; egunez, esertzeko lekurik ez. Eta berriro diot: bero handia egiten zuen. Janaririk ere ez genuen, alemanek eta afganiar batzuek emandako ur beroa besterik ez. Beldur nintzen talibanak sartuko ote ziren eta mundu guztia hilko ote zuten, edo azkenean aireportutik kanpo utziko ote gintuzten. Beldurgarria izan zen, baina Madrilera iritsi nintzenean, pixka bat seguruago sentitu nintzen, pixka bat hobeto.
Antonio Pampliega kazetariak Espainiako gobernua presionatu zuen Afganistandik irteten laguntzeko. Uste duzu haren laguntzarik gabe herrialdea utz zenezakeela?
Antonio nire alde asko egin duen laguna da. Erresuma Batuaren eta Estatu Batuen gonbidapena ere jaso nuen ia aldi berean, baina, Erresuma Batuaren kasuan, aireportuaren barruan nengoen. Baina, jakina, Antoniok asko lagundu zidan, berari esker dena askoz arinagoa izan zen eta Afganistandik bi egun eskasetan atera ahal izan nintzen. Asko da niretzat.
Nolakoa izan da egokitzapen pertsonal eta profesionaleko prozesua Bilbon?
Zaila da, erronka asko baitakartza. Beste herrialde batetik nator, munduaren zati oso ezberdin batetik. Asiatik kultura desberdina duen europar herrialde batera, hizkuntza osoa. Egokitzeko arazoak ditut oraindik, baina saiatzen ari naiz: portatzen ikasten, dena ezagunagoa egiten
Ez da erraza, eta aitortzen dut oraindik arazoak ditudala hizkuntzarekin, batez ere jendeak euskaraz hitz egiten duenean [barre egiten du]. Eta jendearekin nola jokatu ez jakitearen arazoa. Baina lagunak ditut hemen eta bizitza normal bat hasi nahian nabil.
Pozik zaude Bibaideak Bilbao BSR klubarekin jokatzen?
Asko. Klub hau da txapelduna Espainian. Indartsuena. Ohore bat da niretzat, eta oso pozik nago talde nazionalean dauden profesionalekin jokatzeagatik, baita beste herrialde batzuetatik datozenekin ere, Argentinatik, Erresuma Batutik eta Mexikotik, esaterako, eta euren talde nazionaletan jokatzen zutenekin.
Asko gustatzen zait hemen lan egitea, badakidalako hobetzen ari naizela. Eta hori ez da erraza, niretzat oso gogorra baita haiekin jolastea, baina badakit, jarraitzen badut, asko ikas dezakedala. Taldea gustatzen zait.
Afganistango emakume batek gizonezkoen talde batean jokatzen duen lehen aldia da. Nola baloratzen duzu esperientzia?
Bai, Afganistango emakume batek talde misto batean jokatzen duen lehen aldia da. Afganistanen, adibidez, onartezina litzateke. Zorionez, jada ez naiz neska bakarra, orain Argentinako beste jokalari bat oso ona delako.
Esperientzia berria da. Zaila ere bai, nire kideak ni baino indartsuagoak direlako. Eta ni indartsua naiz, baina fisikoki desberdinak gara. Lehen tamaina txikiagoko pilota batekin jokatzen nuen, eta orain, talde honetan jokatzean, handiagoa da. Nire eskuak nire kideenak baino txikiagoak dira, beraz, pilota kontrolatzea zaila da, baina orokorrean esperientzia ona da. Asko ikasten dut eta Afganistango beste pertsona batzuekin partekatu dezaket, nire taldekideekin adibidez, eta ezagutza horiek hobetzeko erabili.
Nolakoa da Afganistango emakumeen egoera une honetan?
Mundu osoko egoera oso txarra da Afganistanen. Mundu guztiarena. Hala ere, erronkak bikoitzak dira emakumeentzat. Emakumeek ezin dute eskolara joan. Izan ere, ikastetxeak itxita daude neskentzat, eta unibertsitatea ere bai. Emakumeek ezin dute lanik egin, ezin dira inora joan gizonik gabe. Eta gizon batekin norabait bazoaz, zure ahaidea dela frogatu behar duzu: anaia, senarra, aita... Emakumeek ez dute ezer. Egoera negargarria da.
Etxetik irten eta gertatzen ari dena munduari oihukatzen hasi diren emakumeak desagertuta daude. Harrapatu egin dituzte. Kabulgo hiru neska daude inork ez dakienak non dauden. Ezta bizirik dauden ala ez ere. Gertatzen ari dena islatzen duen adibide bat besterik ez da.
Jendeak ez du dirurik, ez du janaririk, ez du lanik. Nire familian, 6 pertsona dira, eta inor ez dago lanean. Nire senarraren familian 10 dira: inor ez dago lanean. Ez dute diru-sarrerarik. Daukazuen dirua janaria erosteko da. Eta orain negua da, elurra ari du egunero. Hotz handia egiten du eta oso gogorra da.
Bakea, askatasuna, demokrazia ez da ezer beraientzat, bizirik irauteko borrokan ari direlako. Jendea pobrea denean, jendea egun bat gehiago jasateko borrokan ari denean, edozein arau onar dezakete. Eta horrela nahi dute talibanek. Jendea pobrea izatea nahi dute. Jendea sufritzen eta erronka askori aurre egiten ari da. Jakina, erronkak bikoitzak dira emakumeentzat, baina mundu guztia asko sufritzen ari da.
Afganistanen Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordearekin lan egin zenuen. Zer eginkizun du erakundeak zure herrialdean? Nola lagundu du krisi honetan?
Gurutze Gorriak proiektu handia du Afganistanen, eta asko estimatzen dut hori. Han lan egiten duen erakunde bakarra da. Eta nire lagunek ere, haiekin hitz egiten dut batzuetan, han jarraitzen dute.
Gurutze Gorriak hainbat proiektu ditu herrialdeko hainbat tokitan; handienak errehabilitazio-zentroekin lotuta daude: zazpi zentro dituzte zazpi probintzia desberdinetan. Eta urtero doan tratatzen dituzten milaka paziente artatzen dituzte. Ni han ari nintzen lanean, eta senarra ere bai (fisioterapeuta gisa). Baina, gainera, Gurutze Gorria beste gauza garrantzitsu batzuekin laguntzen ari da: Hezkuntza, ura, hainbat proiektutan. Lan handia iruditzen zait. Orain ez dago inor Afganistanen laguntzen, baina Gurutze Gorria barruan dago: lanean. Nire herrian pentsatzen ari dira.
Eta zintzoak dira. Jendeari eta talibanei laguntzen diete. Elkarrekin. Haientzat garrantzitsuena gizakia da. Politikak ez du lekurik, arazo politikoek ez dute garrantzirik. Hori gustatzen zait. Gurutze Gorriak 30 urte daramatza lanean Afganistanen, eta espero dut orain gogorrago lan egitea eta proiektu asko martxan izatea. Nire herriak beste urte batzuetan baino gehiago behar du, lehen baino askoz gehiago.
Nola egiten diozu aurre etorkizunari? Espainiako Gurutze Gorritik beste pertsona batzuei laguntzen jarraitzea pentsatzen duzu?
Jakina. Nire bizitzako garairik onena Gurutze Gorriarekin Afganistanen lan egin dudana izan da. Harro nago horretaz. Oso ondo sentiarazi nau beti. Ulertzen zuen jendearekin egiten zuen lan: ezintasunak zituzten pertsonekin. Eta bere sentimenduak ulertzen zituen. Espainiara iritsi nintzenean, egin nezakeen zerbait zela pentsatu nuen. Ahalik eta gauza gehien egin nahi nituzke. Lagundu nahi dut.
Izan ere, bilera bat izan dut Gurutze Gorriarekin. Beren proiektuak kontatu dizkidate, egin nahi dutena Espainian emakume afganiarrentzako proiektu bat dago. Afganistango errefuxiatuei laguntzen saiatzen ari dira. Eta ahal badut, lagunduko dut. Gurutze Gorriko kide izatea ohore bat da, harro egoteko moduko zerbait.
Eduki publikatzailea
Banner Home
